DE VOORTGANG VAN SPOOR 3 BINNEN DAAR BRANDT NOG LICHT

Het afgelopen jaar heeft Spoor 3 de eerste stappen gezet in de ontwikkeling van toekomstbestendig onderwijs voor de energietransitie in Brabant. Van het uitdenken van ontwerpkaders tot de eerste concrete lesmodules: er is volop beweging! Maar hoe zorgen we ervoor dat onderwijs blijft aansluiten op de praktijk en dat studenten écht goed voorbereid worden op de arbeidsmarkt? We spraken kartrekker Marjolein Kumeling over haar ervaringen, uitdagingen en inzichten over de ontwikkelingen binnen Spoor 3.

Belangrijke mijlpalen en ontwikkelingen
“Voordat we konden beginnen met het ontwikkelen van lesmateriaal, moesten we eerst een stevig fundament leggen,” vertelt Marjolein. “Een werkgroep heeft met elkaar richtlijnen opgesteld en beloftes richting studenten geformuleerd. Dit was een mooie eerste stap, alleen we merken nu dat er behoefte is aan sterkere ontwerpkaders en richtlijnen over de vormgeving van de modules. Daarom organiseren we op 29 en 30 september een ontwerp 2-daagse voor alle deelnemers van Daar brandt nog licht. Samen gaan we een fundament leggen voor de komende jaren”.

Doorontwikkeling van het onderwijs en identificatie van hiaten
Op dit moment worden modules ontwikkeld op basis van de vraag vanuit het bedrijfsleven en specifieke onderwerpen die als relevant worden beschouwd. “Toch hebben we nog geen compleet overzicht van de onderwijs-hiaten. Dit wordt momenteel in kaart gebracht binnen zowel Spoor 3 als Spoor 5,” licht Marjolein toe.

Daarnaast speelt de balans tussen vakspecifieke en generieke competenties, zoals soft skills en digitale vaardigheden, een belangrijke rol. “We hebben deze competenties opgenomen in de beloftes aan studenten, maar nog niet structureel vastgelegd. Mogelijk moeten we een overzicht maken om inzichtelijk te krijgen waar welke vaardigheden aan bod komen. Tegelijkertijd kunnen we niet alle soft skills en digitale vaardigheden in elke module verwerken, omdat modules ook los gevolgd kunnen worden.”

De uitdaging van de doorlopende leerlijn
Een van de grootste uitdagingen is het creëren van een doorlopende leerlijn tussen vmbo, mbo en hbo. “Op het mbo en hbo kunnen modules vaak als keuzedeel of minor worden aangeboden, maar op het vmbo werkt dit anders. Modules zijn daar meestal extra en vragen dus om extra inzet van vakdocenten. Daarnaast is het voortgezet onderwijs gebonden aan een vast programma per schooljaar, wat minder flexibiliteit biedt,” legt Marjolein uit.

Structurele borging van onderwijsontwikkeling
Een belangrijke vraag is hoe de ontwikkelde onderwijsmaterialen up-to-date blijven na afloop van het project. “We zijn ons bewust van deze uitdaging en bespreken dit in de bijeenkomsten. Eén van de oplossingen is het opstellen van een docentenhandleiding waarin de ontwikkelaar verantwoordelijkheden vastlegt. Zo wordt de module ‘eigendom’ van iemand die ook zorgdraagt voor de actualisatie. Hoe we dit structureel borgen, is iets waar we de komende jaren verder aan gaan werken.”

Samenwerking tussen onderwijs, bedrijfsleven en overheid
Binnen het project wordt sterk ingezet op samenwerking. “Bedrijven en scholen weten elkaar steeds beter te vinden. Dit geldt zowel voor lokale bedrijven, die al vaker samenwerken met scholen, als voor grotere landelijke bedrijven die zich bij dit project aansluiten. Daarnaast werken zowel mbo- als hbo-instellingen samen met de gemeente Tilburg. Ook voor hen is scholing over de energietransitie een belangrijk thema.”

Een opvallende uitdaging is de ‘taalkloof’ tussen onderwijs en bedrijfsleven. “Onderwijs en bedrijfsleven spreken soms een andere taal. Bedrijven laten het ontwikkelen van lesmateriaal vaak aan onderwijsinstellingen over, omdat docenten hier ervaring mee hebben. Toch is input vanuit het bedrijfsleven cruciaal om lesmateriaal optimaal af te stemmen op de praktijk. Daarom willen we bedrijven actiever betrekken door op vaste momenten in het ontwikkelproces een klankbordgroep in te zetten.”

Samenwerking tussen de sporen
De samenwerking met andere sporen verloopt goed, maar kan verder verbeterd worden. “Ik hoor veel over wat er speelt in andere sporen, maar niet altijd alles. Zo zijn wij bezig met het inventariseren van onderwijs-hiaten, terwijl dit in een ander spoor ook al gebeurt. Hierover maken we dan direct afspraken om dubbel werk te voorkomen.”

Toekomstvisie en vervolgstappen
Spoor 3 heeft al mooie stappen gezet, maar er is nog werk aan de winkel. Vanaf komend schooljaar gaat spoor 3 ontwikkelen in themagroepen. Experts uit het onderwijs en het bedrijfsleven ontwikkelen samen op een thema van de energietransitie. Zo zorgen we ervoor dat de juiste mensen van verschillende partners met elkaar samenwerken. “We willen onderwijs ontwikkelen dat naadloos aansluit op de praktijk en toekomstbestendig is. Dat kunnen we alleen samen bereiken!” besluit Marjolein.